Zmiany, które nastąpiły w ostatnich latach w związku z ułatwionym dostępem do informacji, to również coraz więcej możliwości szybkiego i sprawnego docierania do narzędzi oraz umiejętności, niezbędnych każdemu szefowi czy menedżerowi.

Szef powinien inspirować

Jednak żadna technologia nie zastąpi mądrości lidera, który potrafi w odpowiedni sposób wzmacniać swój autorytet, aby angażować zespół. Coraz częściej my - szefowie prowadzimy zespoły, w których skład wchodzą osoby urodzone po 1990 roku. Dla tego pokolenia dobra atmosfera, akceptacja i mądrość szefa są kluczowe. W mniejszym stopniu pracownicy ci zwracają uwagę na stabilność zatrudnienia, a jednym z kluczowych czynników, który trzyma ich dłużej w środowisku pracy i stymuluje ich zaangażowanie jest osoba szefa, postrzeganego jako angażującego lidera, który jest inspiracją nie tylko dla poszczególnych jednostek, ale dla całego zespołu.

Jak angażować zespół?

Obecnie bardzo wiele zależy od zdolności lidera do zaangażowania podległych pracowników w realizację założonych celów i pojawiających się wyzwań. Pojawia się w tym miejscu pytanie: jak to robić? Który ze stylów liderskich jest bardziej efektywny: dyrektywny, czy partycypacyjny? Niewątpliwie warto, aby każdy lider potrafił odpowiedzieć na pytanie, które z dwóch możliwych rozwiązań będzie najbardziej efektywne dla niego i jego zespołu w konkretnej sytuacji. To potrzeba chwili i ułożenie tak zwanych czynników sytuacyjnych będzie często determinowało odpowiedź. Są bowiem sytuacje, w których dyrektywność będzie najbardziej efektywnym rozwiązaniem, jak i takie, w których stopień zaangażowania podległego zespołu będzie adekwatny do stopnia partycypacji. Od lat 90 pogłębione prace nad tym problemem prowadził prof. Victor H. Vroom ze swoim zespołem naukowym w Yale School of Managment w USA.

Jak budować autorytet lidera?

Wielu menedżerów kierujących zespołami doświadcza momentów, w których podwładni w ich zespołach czasem angażują się we wdrożenie komunikowanych im decyzji, a niekiedy wykazują bardzo dużą obojętność. Taka postawa jest często odzwierciedleniem problemu podstaw władzy, czyli fundamentów, na których lider opiera swoje przywództwo. Z tego powodu niezmiernie istotne jest świadome budowanie swojej pozycji, aby w przyszłości zwiększyć efektywność własnych działań. Za każdym razem, kiedy komunikujesz nową procedurę lub obowiązki w zespole, a późniejsze efekty pozostają znikome, zapewne nie dysponujesz autorytetem dającym Ci skuteczną możliwość kierowania zespołem. Warto w tym celu wykorzystać jeden (lub więcej) z fundamentów władzy.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Yale doprowadziły do wydzielenia czterech głównych fundamentów władzy:

1. Władza oparta na systemie nagród i kar. Zespół wykonuje Twoje decyzje oraz polecenia gdyż wie, że ich wykonanie skutkuje odpowiednią nagrodą, a odmowa przynosi negatywne konsekwencje. Kary i nagrody stanowią w tym przypadku fundament, na którym opiera się władza lidera, umożliwiając weryfikowanie realizacji obowiązków należących do poszczególnych pracowników. To podejście samo w sobie nie buduje zaangażowania zespołu. Każdy członek zespołu musi mieć jasność co do tego, za co będzie doceniony, a za co może zostać ukarany - dzięki temu zrozumie, jakie ma pole manewru. Trudno jednak oczekiwać od takiego pracownika, że zrobi coś więcej.

2. Władza oparta na sile eksperckiej. Zespół angażuje się we współpracę i uważnie Cię słucha. Ludzie widzą w Tobie eksperta i postrzegają Cię jako osobę, która ma dostęp do odpowiedniej wiedzy oraz dysponuje sporym doświadczeniem. Kiedy zostajesz liderem postaraj się oszacować, jak bardzo istotne dla odniesienia sukcesu jest to, czy Twój zespół postrzega Cię jako eksperta w danej branży i dziedzinie. Zapytaj o to swoich pracowników, klientów oraz partnerów biznesowych, spróbuj też porozmawiać z poprzednikiem (jeżeli był ktoś taki). Jeżeli okaże się, że zespół nie widzi w Tobie stuprocentowego eksperta w branży, koniecznie zacznij budować autorytet. Możesz to zrobić uzupełniając swoją wiedzę, uczestnicząc w szkoleniach branżowych, a przede wszystkim stale się kształcąc. Nawet jeśli w danym momencie nie jesteś postrzegany jako ekspert, mając odpowiednią determinację do systematycznej nauki, z czasem zgłębisz tajniki branży, stając się bardziej doświadczony niż Twoi podwładni.

3. Władza oparta na sile relacji. W tym przypadku zespół angażuje się w wykonanie Twoich poleceń, dlatego że jesteś miłym, lubianym i powszechnie szanowanym kolegą. Twoi podwładni darzą Cię sympatią, dlatego też są w stanie wiele dla Ciebie zrobić. Postaraj się jak najbardziej rozwinąć „siłę relacji” we współpracy z zespołem. Jest to możliwe, gdyż zależy jedynie od dobrej woli lidera. Jeżeli włożysz odrobinę wysiłku aby wobec swojego zespołu zachowywać się w miły, uprzejmy sposób, ludzie docenią Twój wkład i uznają, że się starasz. Dzięki temu zwiększy się szansa, że Twój zespół zaangażuje się we współpracę z Tobą, gdyż uzna, że zależy Ci nie tylko na generowaniu wyników, ale również na dobrej atmosferze pracy.

4. Władza oparta na mandacie. Zespół angażuje się we współpracę z Tobą, ponieważ uznaje Twoje zwierzchnictwo. Często z tej podstawy władzy korzystają liderzy projektów, którzy nie mają bezpośredniego nadzoru nad członkami grupy projektowej, ale potrafią zaangażować ich do określonych zadań. Warto wiedzieć, że siła mandatu jest skuteczną formą sprawowania władzy, kiedy stosuje się ją w relacji z odpowiedzialnym i mądrym zespołem. Jest tak, ponieważ zespół musi czasem odłożyć bieżące obowiązki na bok i zaangażować się w działania rozpoczęte przez lidera, działającego na podstawie powierzonego mu mandatu. Często te projekty nie przynoszą natychmiastowych efektów, bo są skupione na wypracowywaniu strategicznych rozwiązań. W efekcie mogą doprowadzić do uzyskania przewagi nad konkurencją.

...

Współczesne zespoły wymagają świadomego stosowania każdej z czterech podstaw władzy. Należy przy tym pamiętać, że w sytuacji, w której lider wprowadza jakąś zmianę w sposób dyrektywny (odgórnie, bez konsultacji z zespołem), warto mieć pewność, że jest odpowiednio umocowany, ma skuteczne atrybuty władzy aby zaangażować podległy mu zespół. Pomóc może w tym zadanie sobie prostego pytania: „Czy podwładni zrobią dokładnie to, o co proszę?”. Warto rozwijać swoje kompetencje tak aby pracownicy wiedzieli, że mogą na Tobie polegać, a jednocześnie czuli, że są zarządzani przez kompetentną, doświadczoną osobę.