Z powodu wysokich temperatur firmy mogły już stracić miliardy złotych. Zmęczony upałem pracownik jest rozkojarzony i rozdrażniony. Pracuje wolniej.




Kilka dni temu we Wrocławiu padł rekord ciepła. Temperatura w cieniu wyniosła 39,8 stopni C. W Katowicach Ikea zamknęła sklep a centra biurowe otrzymały ostrzeżenie o ewentualnej konieczności wyłączenia klimatyzacji. Powód: wprowadzenie 20 stopnia zasilania i ograniczenie dostaw prądu z powodu braku możliwości wykorzystania pełnych mocy elektrowni. Skoro maszyny nie mogą pracować na 100% swoich możliwości, to na ile wydajnie może pracować w wysokiej temperaturze człowiek?

Czas, który przelatuje przez palce

Badania przeprowadzone przez naukowców Technicznego Uniwersytetu Helsińskiego i Lawrence Berkeley National Laboratory dowiodły, że wydajność pracowników biurowych jest najwyższa w temperaturze 21-22 stopni Celsjusza. Spada już powyżej 23-24 stopni. O ile? Relatywnie niewiele – wzrost temperatury o jeden stopień oznacza spadek wydajności o mniej więcej 2%. Oznacza to, że przy 30 stopniach C pracownik wykona zadania o blisko 10% wolniej niż w temperaturze 22 stopni.

Nieco bardziej sceptyczna jest firma Captivate Network, która przepytała ponad 600 pracowników biurowych w 14 miastach USA i Kanady. Jej zdaniem produktywność w czasie upałów spada o około 20% a pracownicy są aż o 45% bardziej rozdrażnieni. Fala wysokich temperatur wpływa też na o 19% niższą frekwencję w pracy. Jeśli doliczymy do tego częstsze przerwy w pracy - z badań przeprowadzonych przez firmę Sedlak & Sedlak wynika, że aż 69 proc. pracowników korzysta z Internetu w celach prywatnych i to przynajmniej godzinę dziennie - to okaże się, że pracownik poświęca na efektywną pracę nieco ponad 2/3 swojego czasu. W skali tygodnia traci cały dzień roboczy. Nietrudno policzyć, że w przypadku firmy zatrudniającej 100 pracowników na darmo pójdą 3 etaty a i to przy założeniu, że efektywność załogi spadnie zaledwie o 10%. W praktyce może być znacznie wyższa.

Gigantyczne straty

- Produktywność w Polsce w ogóle jest dość niska, bo wiele osób jest niedopasowanych do swojego stanowiska. Jasno pokazują to badania. Wykonujemy zadania niedostosowane do swoich umiejętności i kwalifikacji, pracujemy więc mniej wydajnie. Nieprzypadkowo jesteśmy jednym z najciężej pracujących społeczeństw Europy. – tłumaczy Anna Węgrzyn, wieloletni praktyk HR i kierownik projektu mHR w firmie BPSC. - Upał dodatkowo zwiększa straty pracodawców związane z niższą efektywnością – dodaje.

W skali kraju daje to gigantyczne straty. Policzmy: według GUS-u, w miastach pracuje blisko 10 mln osób. Przychody firm zatrudniających powyżej 10 pracowników wyniosły w ubiegłym roku 2, 920 069 mln zł. Gdyby przyjąć, że efektywność pracowników spadła o 10% w ciągu ostatnich dwóch tygodni, to okaże się, że straty z tego tytułu mogą już przekroczyć ponad 7 mld zł. I to nie uwzględniając mikrofirm. Jeśli nawet przyjmiemy, że problem upału w pracy dotyczy zaledwie miliona pracowników w Polsce, to i tak wysokość strat robi wrażenie.

Klapki czy rajstopy

Wielu pracodawców próbuje temu przeciwdziałać, choćby wprowadzając w czasie upałów bardziej liberalny dress code. Dotyczy to jednak przede wszystkim małych firm. – Możemy przychodzić do pracy w krótkich spodenkach, sandałach i japonkach. Jeśli nie ma spotkań z partnerami czy klientami, przymknęlibyśmy oko nawet na strój kąpielowy. Mamy pracownika, który chodzi na bosaka nawet w zimie. Bardzo sobie to cenię, pracując w dużym telekomie nie mogłam sobie na to pozwolić – opowiada Marta Kruszyńska, HR Manager z warszawskiej firmy Cloud Technologies zajmującej się analizą danych.

Pracownicy większych firm mają jednak zwykle mniej szczęścia. Administracja publiczna, duże korporacje pozostają często niewzruszone i zakazują przychodzenia do pracy w nieformalnym stroju. Nie tak dawno jeden z wydawców medialnych przygotował dla pracowników instrukcję według której kobiety mają nakaz pracy w rajstopach a mężczyźni długich spodniach i zakrytych butach. Niezależnie od pogody.

Lepiej idźcie do domu

Zdaniem Anny Węgrzyn z BPSC zmiana dress code to tylko półśrodek. W polskich firmach potrzebna jest fundamentalna zmiana podejścia do wykonywania pracy a obecne upały dobitnie to pokazują. Pracodawcy powinni mieć możliwość rozliczania pracowników w inny sposób niż jedynie w oparciu o czas pracy, wprowadzając m.in. możliwość wykonywania pracy poza biurem. Te same zadania pracownik może wykonać lepiej i szybciej o godzinie 19-tej, w domu, gdy robi się chłodniej a nie w gorące południe, gdy ma problem z koncentracją.

- Pracując przed dwie godziny z pełną efektywnością pracownik może zrobić więcej niż przez kilka godzin pracując w mało sprzyjających warunkach. Firmy, które zaczęły rozliczać pracowników z zadań, zanotowały wzrost wydajności i poczucia zadowolenia z pracy. – przekonuje Anna Węgrzyn, która doradzała w tym zakresie kilkunastu dużym firmom – Do tego potrzeba jednak odwagi a w niektórych przypadkach także wsparcia w postaci narzędzi informatycznych wspierających zarządzanie pracownikami. W dużej firmie nie posiadającej systemu IT wprowadzenie nowych zasad stanowi spore ryzyko, choćby ze względu na liczbę danych, które trzeba przeanalizować. – dodaje.

...

Konieczność zwiększenia wydajności to duży, globalny problem a wysokie temperatury są dobrą okazją do tego, by o tym przypomnieć. Analitycy firmy doradczej McKinsey mówią wprost: na przestrzeni ostatnich 50 lat gospodarka rozwijała się w bardzo szybkim tempie dzięki przyrostowi naturalnemu i rosnącej wydajności, problem polega na tym, że pracowników zaczyna brakować. Jeden z filarów rozwoju gospodarczego słabnie. Aby zrekompensować spadek zatrudnienia, wydajność pracy musi rosnąć o 80% szybciej niż w ostatnim półwieczu.
To trochę tak, jakbyśmy zostali zmuszeni do tego, by na jednej nodze skakać prawie dwa razy szybciej. Tylko jak to zrobić w upale?