Zagadnienie motywacji do pracy budzi ciągłe zainteresowanie. Naukowcy, psychologowie, praktycy biznesu zastanawiają się nad tym, co powoduje, że ludziom chce się pracować. Kiedy zaczyna się proces motywowania ludzi i kto za niego odpowiada? Który z szerokiej gamy czynników motywacji jest tym kluczowym? Co mówią wyniki badań w tym obszarze? Zastanówmy się, jak to jest w przypadku każdego z nas.

Twarde dane – przegląd badań

Obszarowi motywacji od strony konkretnych badań przyglądał się niejeden podmiot na świecie. Amerykański Instytut Gallupa (jedna z najstarszych organizacji zajmujących się badaniem opinii społecznej) przeprowadził badania na grupie miliona pracowników. Badania prowadzone były w firmach reprezentujących różne sektory i branże, a respondenci zajmowali w nich zróżnicowane stanowiska. Głównym celem badawczym była odpowiedź na pytanie: „Czego najbardziej utalentowani pracownicy oczekują od swojego pracodawcy?”. Poszukiwano najważniejszego czynnika motywacji wśród skutecznych pracowników.

Wyniki badań pokazały, że czynnikiem tym były dobre relacje z bezpośrednim przełożonym. Większość z nas wie, że dobry szef może zadbać o szkolenia lub samodzielnie wspierać w rozwoju pracowników, może zawalczyć o premie czy wzrost wynagrodzeń dla swojego zespołu, swoją postawą promuje określone zachowania, wpływa na atmosferę, decyduje o urlopie. Innymi słowy, wiele od niego zależy.

Poza relacjami z przełożonym autor powyższych badań zwrócił także uwagę na takie czynniki motywacji jak: znajomość oczekiwań wobec pracownika, posiadanie narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy, możliwość codziennego wykonywania w pracy tego, co się robi najlepiej. To także w znacznej mierze zależy od szefa.
Branham wraz z PricewaterhouseCoopers szukał z kolei odpowiedzi na pytanie, jakie są rzeczywiste powody, dla których pracownicy odchodzą z pracy (ich motywacja zatem osiąga poziom skłaniający do podjęcia działań w kierunku zmiany pracodawcy). W wyniku badań wyodrębniono „7 prawdziwych powodów odchodzenia z pracy” (to także tytuł książki, którą polecam do lektury). Oto one:

1. Niespełnione oczekiwania (głównie kandydata wobec pracodawcy)
2. Niedopasowanie cech i umiejętności pracownika do stanowiska
3. Zbyt słaby coaching i informacja zwrotna (w rozumieniu braku działań rozwojowych w stosunku do pracownika)
4. Zbyt małe szanse rozwoju zawodowego
5. Poczucie niskiej wartości i niedocenienia
6. Stres wywołany nadmiarem pracy i brakiem równowagi między życiem zawodowym a osobistym
7. Utrata wiary i zaufania w kierownictwo

A jak te czynniki odnoszą się do polskiego rynku?

Motywacja po polsku

Zespół Niemczyk, Niemczyk, Mądry przeprowadzili w Polsce badania pod kątem czynników, które motywują do pracy. Próba badawcza wyniosła 1572 osoby, a ankietowani pochodzili z 61 przedsiębiorstw. Oto lista czynników, które respondenci uznali za najbardziej motywujące:

1. Docenianie zaangażowania i sukcesów
2. Dobra atmosfera w miejscu pracy
3. Jasno i konkretnie określone cele i zadania
4. Pewność zatrudnienia
5. Delegowanie zadań, w których pracownik może pełniej wykorzystać swoją wiedzę
6. Podnoszenie kwalifikacji — np. szkolenia, studia
7. Rozszerzenie kompetencji (decyzyjności)
8. Rozliczanie z osiąganych wyników, a nie z wypełniania narzuconych limitów
9. Umożliwienie udziału w planowaniu celów i zadań (nienarzucanie ich)
10. Jasno wytyczona ścieżka kariery

Czynniki motywacji znalazły się także w moim obszarze zaintersowań. Na podstawie badań, które prowadziłam w latach 2013/2014 na grupie pracowników dużych przedsiębiorstw (zatrudniających powyżej 250 pracowników) można wyciągnąć wnioski, że to właśnie czynniki niematerialne, w tym relacje z bezpośrednim przełożonym motywują do pracy. Warto podkreślić, że uczestnikami badania byli zarówno pracownicy stanowisk specjalistycznych (74,65%), jak i pracownicy zajmujący stanowiska menedżerskie (25,35%).

10 największych motywatorów do pracy:

1. Nabywanie nowych umiejętności i doświadczeń
2. Dobra atmosfera w pracy
3. Satysfakcja z pracy
4. Dobre relacje z bezpośrednim przełożonym
5. Awans
6. Premia za dobre wyniki w pracy
7. Wysokie i pewne wynagrodzenie
8. Możliwość realizacji coraz bardziej odpowiedzialnych zadań
9. Elastyczny czas pracy
10. Bezpieczeństwo zatrudnienia

Jak wynika z powyższych danych, czynnik związany z dobrymi relacjami z bezpośrednim przełożonym jest już na czwartym miejscu, a na pierwsze trzy szef niewątpliwie ma wpływ. Czynniki finansowe są ważne, jak powszechnie wiadomo, ale nie najważniejsze. Pojawiają się dopiero na szóstym i siódmym miejscu.

...

Temat motywacji do pracy, roli procesu rekrutacji i selekcji w motywowaniu do pracy, a przede wszystkim czynników, które skłaniają pracowników do poszukiwania innej, nowej pracy wydaje się niewyczerpany. Stąd z ramienia Grupy ATERIMA zapraszam do udziału w Ogólnopolskim Badaniu „Preferencje pracownika”. Badanie składa się z czterech pytań, a czas na jego wypełnienie to około 5 minut. W zamian gwarantuję dostęp do opracowanych wyników www.aterima.pl/badanie

Bibliografia:
Motywacja pod lupą: A. Niemczyk, A.Niemczyk, J.Mądry, Wydawnictwo Helion (2009)
7 prawdziwych powodów odchodzenia z pracy: L. Branham, Wydawnictwo Studio EMKA (2010)
Po pierwsze: Złam wszelkie zasady: M. Buckingham, C. Coffman, MT Biznes (2001)