Aż 83% badanych pracowników deklaruje otwartość na pracę w zróżnicowanym i wielokulturowym zespole, a 67% uważa, że pracodawca powinien edukować na temat równouprawnienia i różnorodności – tak wynika z najnowszego badania zrealizowanego na zlecenie Sodexo Benefits and Rewards Services Polska. Oprócz bardzo dziś pożądanej stabilności finansowej zatrudnieni zwracają uwagę na przyjazne środowisko, w którym jest przestrzeń na bycie sobą - ma to szczególne znaczenie dla młodych generacji wchodzących na rynek pracy.

Jakich miejsc pracy poszukują obecnie pracownicy? W czasach niepokoju, rosnącej inflacji i pogarszającej się sytuacji ekonomicznej bardzo istotne są stabilność i poczucie bezpieczeństwa finansowego. Pracownicy oczekują od pracodawców dodatkowego wsparcia i liczą na to, że firma zrekompensuje im trudną rzeczywistość, stąd choćby presja płacowa, obawy o podwyżki czy nacisk na dopasowane do potrzeb świadczenia pozapłacowe. Jednak takie zjawiska jak „Wielka Rezygnacja” (z ang. Great Resignation) czy „Ciche odejścia” (z ang. Quiet quitting) wiążą się również z kwestią bezpieczeństwa psychologicznego. Obecnie kandydaci i pracownicy bardzo mocno stawiają na pracodawców „bez maski”, którzy są autentyczni, prowadzą spójną i przejrzystą komunikację i mają odwagę zmierzyć się z bieżącymi wyzwaniami.

W cenie są takie miejsca pracy, w których jest przestrzeń na różnorodność, a zatrudnieni mogą czuć się sobą. Ma to szczególne znaczenie teraz, gdy część osób pracuje już na stałe w rozproszonych zespołach – pandemia przyspieszyła trend e-mobilności pracowników, którzy bez zmiany miejsca zamieszkania dołączają do międzynarodowych zespołów i zdalnie pracują nad projektami. Do Polski napływa też coraz więcej emigrantów zarobkowych i uchodźców. Szeregi pracowników zasilają eksperci i specjaliści pochodzący z różnych krajów. Ich zatrudnienie wymaga nie tylko dopasowania kompetencyjnego do firmy, ale też otwartości i akceptacji różnic, jak również zadbania o kwestie związane z adaptacją w zespole.

 Równe traktowanie – fikcja czy prawda?

Dziś na firmowym pokładzie coraz częściej spotykają się przedstawiciele nie tylko różnych kręgów kulturowych, ale też wielu pokoleń. Szeroko rozumiana różnorodność (dotycząca m.in. płci, wieku, pochodzenia, wyznania, poglądów, doświadczenia etc.) wymaga budowania świadomości zarówno wśród menedżerów, jak i pracowników. Strategiczne zarządzanie tym obszarem staje się coraz bardziej popularne i stanowi raczej domenę dużych firm i korporacji, ale nadal jest jeszcze sporo do zrobienia.

Jak wynika z najnowszego badania zrealizowanego dla Sodexo „Potrzeby pracowników 2022”, 34% badanych pracowników przyznaje, że w ich miejscach pracy nie funkcjonuje strategia zarządzania różnorodnością i budowania otwartej kultury organizacji, np. procedura przeciwdziałania dyskryminacji czy ochrony przed mobbingiem.  18% osób nie wie, czy takie rozwiązanie w ogóle istnieje, a niektóre firmy dopiero pracują nad formalnym dokumentem, co przyznało 14% respondentów. O tym, że strategia funkcjonuje, mówi 35% badanych pracowników. Nadal jest to jednak bardziej powszechne w większych organizacjach - istnienie dokumentu zadeklarowało 40% pracowników dużych firm, natomiast w przypadku małych przedsiębiorstw wspomina o nim 24% zatrudnionych.

 To tyle w kwestii formalnych zapisów, a jakie są odczucia zatrudnionych na temat środowiska pracy? Na pytanie o to, czy w firmie stosowana jest zasada równego traktowania wszystkich pracowników, twierdząco odpowiedziała nieco ponad połowa badanych (58,5%), co pokazuje, że warto inicjować dialog z zatrudnionymi i dbać o transparentną komunikację. Poczucie niesprawiedliwości znacząco wpływa na spadek motywacji pracownika, relacje z zespołem, a nawet może doprowadzić do odejścia z pracy. Pracodawca rozdzielający zasoby organizacji nieadekwatnie do stanowiska i wkładu czy faworyzujący członków zespołu postrzegany jest jako nieuczciwy i szybko traci na wiarygodności.

 Pracodawca w roli edukatora?

Jak dbać o równość i różnorodność w środowisku zawodowym? Warto zacząć od edukacji, gdyż właśnie tego oczekują sami pracownicy. Tylko 26% respondentów przyznaje, że w ich miejscach pracy organizowane są inicjatywy propagujące równość, a aż 67% badanych twierdzi, że to właśnie pracodawca powinien edukować w dziedzinach równouprawnienia i różnorodności – taką potrzebę dostrzegają pracownicy zarówno małych firm, jak i średnich i dużych organizacji. W kontekście równości zatrudnieni zwracają uwagę również na aspekt równości płci. Prawie połowa badanych uważa, że w ich firmie obowiązuje parytet płci na stanowiskach kierowniczych i specjalistycznych. Rola pracodawcy – edukującego i budującego zróżnicowaną społeczność firmową - będzie stale rosła na znaczeniu, zwłaszcza że na rynek wchodzą kolejne generacje, a zespoły stają się coraz bardziej rozproszone i hybrydowe, tworzone przez przedstawicieli różnych narodowości.

Różnorodność - szansa czy zagrożenie?

Czy wielokulturowość i różnorodność na rynku pracy to szansa czy zagrożenie? Okazuje się, że ponad 80% pracowników postrzega to jako szansę. Większość (83%) deklaruje również otwartość na pracę w zespole zróżnicowanym i wielokulturowym. W środowisku, w którym tego typu kwestie są szanowane, zatrudniony czuje się akceptowany i zyskuje okazję do szerszej wymiany doświadczeń, co korzystnie wpływa na pracę zespołową, kreatywność, efektywność, motywację do działania i satysfakcję zawodową. Organizacje otwarte na różnorodność są lepiej postrzegane przez kandydatów i pracowników, dlatego jest to ważny sygnał dla pracodawców, by już teraz zadbać o wspierające działania. Zarządzanie niejednorodnym zespołem wymaga szerszego spojrzenia na oczekiwania i potrzeby każdego z jego członków, a także rozwijania wiedzy na temat różnic i wzmacniania kompetencji, m.in. międzykulturowych. Przykładowo, jeśli do zespołu dołącza osoba z innego kraju, warto wdrożyć holistyczne rozwiązania: przemyślany proces adaptacji w firmie przy wsparciu opiekuna nowego pracownika, prawidłowe rozpoznanie potrzeb rozwojowych (związanych np. z nauką języka i poznawaniem kultury, poszerzaniem kwalifikacji etc.) czy dotyczących świadczeń pozapłacowych wzmacniających siłę nabywczą pracownika. Na takie wydarzenie należy też przygotować zespół, do którego dołącza osoba z innego kręgu kulturowego, i zaproponować wsparcie, np. poprzez edukację na temat różnic kulturowych. 

 - W obecnych czasach bardzo wzrosła rola liderów w organizacji, gdyż stanowią oni niejako łącznik między pracownikami a pracodawcą. To właśnie od liderów w dużym stopniu zależy, jakie standardy związane z komunikacją i współpracą zostaną wypracowane i przejęte przez zespół. Różnorodne zespoły to szansa, która jednak wymaga pracy i głębszej refleksji, by rzeczywiście stworzyć autentyczne i przyjazne środowisko pracy. Wsparcie emocjonalne, psychologiczne, podobnie jak wsparcie domowego budżetu pracownika, to dzisiaj podstawa motywacji i zaangażowania. Warto zatem rozwijać kulturę doceniania, empatii, życzliwości i wypracowywać dobre praktyki służące różnorodności – podsumowuje Katarzyna Turska, dyrektor HR w Sodexo Benefits and Rewards Services Polska.

O badaniu

Ogólnopolskie badanie „Potrzeby pracowników 2022” – składające się z dwóch części – zostało przeprowadzone na zlecenie Sodexo przez pracownię PBS, w dniach 08.06.2022–15.06.2022 r. W badaniu wzięło udział 1211 pracowników firm zatrudniających powyżej 10 osób, z czego 469 respondentów zatrudnionych w organizacjach liczących pomiędzy 10 a 100 osób.