Z najnowszych danych GUS wynika, że 26,1% przedsiębiorstw przemysłowych oraz 21% usługowych prowadziło w Polsce działalność innowacyjną w okresie 2016-2018. Jest to najwyższy wynik w ostatnich latach, za co jednak częściowo odpowiada zmieniona w bieżącym roku metodologia pomiaru (rozszerzono definicję aktywności innowacyjnej).[1] Aktywność innowacyjna oznacza, że przedsiębiorstwo bądź wprowadziło na rynek innowacyjny produkt lub usługę, bądź też prowadziło innowacyjne działania nie zakończone sukcesem bądź wciąż trwające. Natomiast odsetek przedsiębiorstw, które faktycznie wprowadziły innowacje wynosi 24% wśród przedsiębiorstw przemysłowych i 19,6% wśród usługowych – mówi Ignacy Święcicki, kierownik zespołu gospodarki cyfrowej w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Pomimo wzrostu liczby firm prowadzących działalność innowacyjną i wdrażających innowacje, łączne deklarowane wydatki na tego typu działalność nie uległy zwiększeniu. W roku 2018 nakłady te wyniosły 36,5 mld zł i były jedynie o niecałe 11% wyższe niż w roku 2013 (w cenach bieżących), a przy tym niemal o 16,5% niższe niż w roku 2017.

Warto przyjrzeć się strukturze wydatków ponoszonych przez przedsiębiorstwa. Z roku na rok coraz większe znaczenie odgrywają inwestycje w działalność badawczo-rozwojową. W 2018 roku odsetek wydatków przeznaczonych na ten cel wyniósł 57,7% w przypadku przedsiębiorstw usługowych i 37,7% w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych. Stanowi to wzrost o niemal 15 p.proc. w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych i 14,3 p.proc. w przypadku usługowych. Trend rosnących wydatków na badania i rozwój potwierdzają też inne dane GUS, zgodnie z którymi w 2018 roku tego typu wydatki stanowiły 1,21% PKB, w porównaniu do 1,03% rok wcześniej – dodaje Święcicki.

Jak podkreśla ekspert PIE, to, co zwraca uwagę, to malejący udział innych wydatków związanych z działalnością innowacyjną. W nowoczesnej gospodarce opartej o wiedzę, oprócz samego opracowania nowego produktu, ważne jest też zdobycie wiedzy o rynku, zapewnienie marketingu i sprzedaży. Tymczasem wzrost udziału wydatków na badania i rozwój przy spadku ogólnej wysokości nakładów oznacza, że środków na te komplementarne działania jest mniej. Wpisuje się w to statystyka mówiąca o odsetku przedsiębiorstw, które wprowadziły nowe lub ulepszone metody przetwarzania informacji – jest to jedynie 8,2% przedsiębiorstw przemysłowych i 9,7% przedsiębiorstw usługowych – podsumowuje Ignacy Święcicki.

***

Komentarz przygotoany przez Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank gospodarczy, którego historia sięga 1928 roku. Obszary badawcze Polskiego Instytutu Ekonomicznego to przede wszystkim handel zagraniczny, makroekonomia, energetyka i gospodarka cyfrowa oraz analizy strategiczne dotyczące kluczowych obszarów życia społecznego i publicznego Polski. Instytut zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz do realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.

[1] Opracowano na podstawie Informacji sygnalnej GUS „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce w latach 2016-2018” oraz analogicznych publikacji GUS z lat poprzednich.