Możliwości techniczne XXI wieku pozwalają pracodawcy ingerować w wiele stref związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników. To powód dla którego wielu pracodawców wprowadza monitoring w miejscu pracy.
Kontrola pracowników poprzez monitoring ich miejsca pracy, nie została w żaden sposób uregulowana w przepisach prawa pracy, co nie oznacza, że jest niedozwolona. Czy działania takie są zatem legalne?
Obowiązek poszanowania godności
Zagadnienie rejestrowania pracy pracowników za pomocą kamer nie jest uregulowane wprost w przepisach prawa pracy. Zaznaczyć jednak należy, iż jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest obowiązek poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika. Jednym z dóbr osobistych zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (stosowanego w prawie pracy pomocniczo na podstawie art. 300 Kodeksu Pracy) jest prawo do wizerunku oraz prawo do zachowania prywatności.
Kiedy dopuszcza się monitoring?
Powszechnie przyjmuje się, że monitoring za pośrednictwem kamer jest dopuszczalny, jeśli spełnione są następujące warunki:
- Kamery nie są instalowane w pomieszczeniach gdzie pracownik może oczekiwać zachowania prywatności (toalety, przebieralnie itp.),
- Istnieje usprawiedliwiony cel zainstalowania kamer, którym może być np. kwestie bezpieczeństwa i przeciwdziałania kradzieżom (monitoring w sklepach i na stacjach benzynowych), ale także konieczność wykrycia zachowań szkodzących firmie,
- Zasady proporcjonalności - podjęte środki kontroli pracowników powinny być proporcjonalne do celu i w możliwie najmniejszym stopniu ingerować w życie pracowników, pracownicy powinni być poinformowani o tym, że został zainstalowany monitoring (zalecanym jest odbieranie oświadczeń o zapoznaniu się przez pracowników z zasadami kontroli),
- Pracownicy powinni wiedzieć, jakiej formie kontroli są lub mogą być poddawani,
- Spełnienie wymagań określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.
Uwaga!
Monitorowanie pracowników w pracy jest dopuszczalne, ale tylko w uzasadnionych przypadkach i w ograniczonym zakresie. Uzasadnioną przyczyną wprowadzenia monitoringu jest np. konieczność ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, natomiast niedozwolone jest instalowanie kamer w pomieszczeniach socjalnych. Instalacja kamer na terenie zakładu pracy może mieć na celu kontrolowanie wykonywania pracy przez pracowników, chronienie pracodawcy przed zagrożeniami zewnętrznymi, np. kradzieżami czy wejściem na teren zakładu pracy osób nieuprawnionych lub zabezpieczenie się przed ewentualnymi działaniami pracowników, które mogą wyrządzić szkodę. W tego typu sytuacjach korzystanie z monitoringu za pomocą kamer wydaje się dopuszczalne, pod warunkiem jednak, że pracodawca zadba, aby dobra osobiste oraz prawo pracowników do prywatności nie zostały naruszone, a użyte środki były zgodne z celami, którym mają służyć.
Monitorowanie miejsca pracy za pomocą kamer nie wymaga od pracowników wyrażenia zgody na takie sprawowanie kontroli wykonywania pracy czy też bezpieczeństwa zakładu pracy lub pracownika w miejscu pracy. Pracownicy powinni być jednak poinformowani o monitoringu.
...
Nieuzasadnionym działaniem pracodawcy jest natomiast objęcie monitoringiem pomieszczeń socjalnych, np. szatni, stołówek oraz palarni. W takich pomieszczeniach jak szatnie, łazienki i toalety prawo pracownika do prywatności powinno być szczególnie chronione. W pomieszczeniach tych pracownik nie wykonuje czynności służbowych, więc nieuzasadnionym jest przesłanka monitorowania jego zachowań przez pracodawcę.