Dlaczego “zielone” organizacje przyciągają młodych, ambitnych pracowników? Jakie są wyniki wielu przeprowadzonych badań? Dlaczego tak ważne jest, aby firmy i ich pracownicy wdrażali zasady zrównoważonego rozwoju? Dlaczego firmy, które traktują środowisko odpowiedzialnie, mają i będą miały przewagę na rynku pracy i będą bardziej wartościowe dla pracowników, klientów i kontrahentów?

Ten temat komentuje Izabela Różańska-Bińczyk z Katedry Zarządzania Zasobami Ludzkimi, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.

Większość aktywnych pracowników to przedstawiciele pokolenia X oraz Y, zwanego także pokoleniem milenium. To osoby urodzone w latach 1980-1994, które stale powiększają swój udział w rynku pracy i stanowią największy procent obecnie zatrudnianych kandydatów. Przy wyborze przyszłego pracodawcy przedstawiciele generacji  X i Y biorą pod uwagę branżę działalności firmy oraz prestiż organizacji. Młodzi ludzie zwracają szczególną uwagę, czy firmy, do których aplikują podejmują działania w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), m.in. czy dana organizacja troszczy się o środowisko naturalne.[i]

Zgodnie z raportem Cone Communications Millennial Employee Engagement Study z 2016 roku[ii] trzy czwarte (76%) Milenialsów bierze pod uwagę społeczną i środowiskową działalność firmy przy podejmowaniu decyzji o jej wyborze, a prawie 2/3 z nich nie podejmie pracy, jeśli potencjalny pracodawca nie działa w tych obszarach. Aż 75% respondentów podkreśla, że zgodzi się na niższe wynagrodzenie, aby pracować dla proekologicznej firmy, 83% z nich deklaruje swoją lojalność wobec firmy, która pomaga im przyczyniać się do rozwiązania problemów społecznych i środowiskowych, zaś 88% twierdzi, że ich praca jest bardziej satysfakcjonująca, gdy mają możliwość wywierania pozytywnego wpływu na kwestie społeczne i środowiskowe. Z kolei 64% badanych zaznacza, że nie podejmie pracy w firmie, która nie ma dobrych praktyk CSR. Badanie to pokazuje, że znaczące zaangażowanie firm w CSR jest bardzo istotnym elementem mającym wpływ na zdolność firmy do przyciągania, zatrzymywania i inspirowania talentów pokolenia Milenialsów.

Również wyniki badań opublikowanych w Gallup's Report „How Millennials Want to Work and Live”[iii] wyraźnie wskazują, że 67% osób w wieku od 18 do 29 lat i 49% osób w wieku od 30 do 49 lat twierdzi, że globalne ocieplenie jest realne, spowodowane przez człowieka i stanowi poważne zagrożenie. Ze względu na to, że Milenialsi i pokolenie Z są istotną częścią pracowników firm lub ich bazy rynkowej, program CSR na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiskowego może przynieść więcej korzyści niż walkę ze zmianami klimatycznymi – firmy mogą przekonać do siebie bardzo wymagające pokolenia. Przedstawione wyniki badań pokazują, że organizacje, które informują o swoich działaniach na rzecz środowiska, były oceniane przez respondentów bardzo pozytywnie, co więcej, miało to swoje przełożenie na ich potencjalną chęć aplikowania do pracy w „zielonych” firmach. Wśród młodego pokolenia pracowników „bycie zielonym”, czyli odpowiedzialnie traktującym środowisko naturalne, jest bardzo ważne i jest to pokolenie pracowników, którzy chcą pracować w firmach działających zgodnie z ich wartościami.

Kolejne badanie zrealizowane w 2019 roku przeprowadzone wśród pracowników dużych firm w USA, powtórzyło wyniki przytoczonych powyżej badań. Ponad 70% respondentów stwierdziło, że chętniej podejmie pracę w firmie, która ma wdrożony program środowiskowy. Prawie 40% Milenialsów stwierdziło, że w przeszłości wybrało daną pracę, ponieważ firma osiągnęła lepsze wyniki w zakresie zrównoważonego rozwoju niż alternatywne firmy. Mniej niż 1/4 respondentów z pokolenia X stwierdziła to samo i tylko 17% osób z wyżu demograficznego. Aż 70% respondentów uznało, że gdyby w firmie funkcjonował plan zrównoważonego rozwoju, wpłynęłoby to na ich decyzję o pozostaniu w tej firmie przez dłuższy czas. Ponad 1/3 badanych odpowiedziała, że poświęciła więcej czasu i wysiłku na pracę ze względu na program zrównoważonego rozwoju pracodawcy. Kolejne 30% respondentów zaznaczyło, że odeszło z pracy w przeszłości z powodu braku takich działań w firmie. Większość stwierdziła, że zrównoważony rozwój jest dla nich ważny lub bardzo ważny, ale zaznaczyła również, że firmy powinny promować działania w obszarze zrównoważonego rozwoju. Co ciekawe wśród badanych aż 3/4 Milenialsów podkreślała, że byliby skłonni do obniżenia wynagrodzenia za pracę, gdyby otrzymaliby ofertę w firmie odpowiedzialnej za środowisko[iv].

Zauważalne jest, że szczególnie dla młodych ludzi kwestie ekologii są niesłychanie ważne. To pokolenie, które rzeczywiście zwraca uwagę na „zielony” wizerunek firmy, czy to wybierając produkt, usługę czy szukając pracy. Wraz ze studenckim kołem naukowym Personalni, działającym przy Wydziale Zarządzania UŁ, w 2020 roku przeprowadziliśmy badania jakościowe na grupie studentów. Okazało się, że większość respondentów (średnia wieku 21 lat), gdyby miała do wyboru firmę „zieloną” i neutralną, wolałaby pracować w tej pierwszej. Wypowiedzi respondentów wyraźnie wskazywały na oczekiwania młodych pracowników wobec ekologicznego działania firmy oraz przekonanie, że zespół pracowników skupiony wokół ekologicznego, a nie tylko ekonomicznego celu, będzie reprezentował te same wartości, co przekłada się na pozytywne relacje w pracy, chęć dzielenia się wiedzą, integrację, a w konsekwencji kształtuje dobrą atmosferę w miejscu pracy.

Badania przeprowadzone w listopadzie 2019 przez zespół projektowy, do którego należę[v], również potwierdziły, że młode pokolenie pracowników (średnia wieku 25 lat) oczekuje m.in. szerszego zakresu działań w obszarze „zielonego” zarządzania zasobami ludzkimi (green HRM) w firmach, w których pracują. Aż 65% respondentów uważa, iż obecnie tego typu działania stosowane są w zbyt małym lub zdecydowanie niewystarczającym zakresie, a w okresie najbliższych 5 lat zakres ich implementacji wzrośnie w znacznym (43%) lub bardzo znacznym stopniu (12%). Badani deklarują również bardziej pozytywne (42%) lub zdecydowanie bardziej pozytywne (18%) nastawienie do praktyk green HRM w przyszłości, co powinno przełożyć się zarówno na skuteczniejsze ich wdrażanie, jak też na ich większe oddziaływanie na wyniki środowiskowe i ogólny sukces rynkowy przedsiębiorstw.[vi]

Warto więc mieć świadomość, że coraz więcej osób na rynku pracy w wyborze swojego pracodawcy nie kieruje się już tylko wysokością wynagrodzenia. Rośnie znaczenie tzw. kultury pracy, satysfakcji z wykonywanych obowiązków, dobrej atmosfery w pracy czy wartości, jakie reprezentuje firma. Amerykański ośrodek badawczy Employer Brand International[vii] obliczył, że firmy cieszące się opinią dobrego pracodawcy są w stanie przyciągać najlepszych pracowników za średnio 20% mniejsze wynagrodzenie niż firmy ze słabym wizerunkiem.

O tym, jak ważne są sprawy związane z ekologią dla młodego pokolenia, świadczą chociażby Młodzieżowe Strajki Klimatyczne. Młodzi ludzie, którzy inicjują ten ruch społeczny przedstawiają się w ten sposób: „nie jesteśmy ekspertami ds. ekologii i zmian klimatu, lecz młodzieżą świadomą zagrożenia, jakim jest katastrofa klimatyczna i walczącą o prawo do swojej przyszłości.” Warto wziąć to pod uwagę, bo za parę lat będzie to pokolenie, które rozpocznie swoje zawodowe życie i można przypuszczać, że ekologiczna działalność firm będzie priorytetem przy wyborze pracodawcy. Już dzisiaj w Polsce publikowane są rankingi „zielonych” firm, m.in. Firma Przyjazna Środowisku czy cykliczne rankingi firm technologicznych najbardziej przyjaznych środowisku, Best Global Green Brands, Ranking Najbardziej Zrównoważonych Firm na świecie czy CSR – Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki”.

Dlatego współczesne organizacje powinny włączyć w swoją działalność trzy czynniki: świadomość i aktywność proekologiczną oraz samoograniczenie. Zaś konsumenci, pracownicy i kontrahenci powinni się przyglądać i oceniać, jak firmy się z tego wywiązują.[viii]

[i] M. Chamuła, 2020, Strategia Społecznej Odpowiedzialności Biznesu a kształtowanie świadomości społecznej i ekonomicznej młodego pokolenia, Humanizacja Pracy I (299) 2020 (LIII).
[ii] 3/4 of Millennials Would Take a Pay Cut to Work for a Socially Responsible Company, 2016, SUSTAINABLE BRANDS, https://sustainablebrands.com/read/organizational-change/3-4-of-millennials-would-take-a-pay-cut-to-work-for-a-socially-responsible-company[dostęp 01.11.2020
[iii] How Millennials Want to Work and Live, https://www.gallup.com/workplace/238073/millennials-work-live.aspx [dostęp 30.10.2020].
[iv] Most millennials would take a pay cut to work at a environmentally responsible company, 2019, https://www.fastcompany.com/90306556/most-millennials-would-take-a-pay-cut-to-work-at-a-sustainable-company [dostęp 30.10.2020]
[v] Badania w ramach projektu pt. „Determinanty skuteczności praktyk green HR w zarządzaniu wynikami środowiskowymi przedsiębiorstw”, https://kzzl.wz.uni.lodz.pl/badania/praktyki-green-hr-a-wielopoziomowe-zarzadzanie-wynikami-organizacji/
[vi] I. Różańska-Bińczyk, M. Matejun, B. Matusiak, 2020, Praktyki green HR we współczesnych przedsiębiorstwach (artykuł po pozytywnej recenzji, w druku).
[vii] Czoik T., Pracodawcy przyciągają pracowników na wiele sposobów, Gazeta Wyborcza, https://wyborcza.pl/AkcjeSpecjalne/7,171210,25184635,pracodawcy-przyciagaja-pracownikow-na-wiele-sposobow.html?disableRedirects=true[dostęp 01.10.2020].
[viii] Adamkowska H., 2019, Jakie firmy Polacy uznają za najbardziej eko?, https://www.focus.pl/artykul/najbardziej-ekologicznych-firm-w-polsce-1?page=1 [dostęp 01.10.2020]