Motywacja pracowników to temat, który wciąż jest na ustach HR-owców i menedżerów. W wielu branżach mamy obecnie do czynienia z tzw. rynkiem pracownika. W związku z tym pracodawcom coraz trudniej jest przyciągnąć kandydatów lub zatrzymać w organizacji osoby już związane z firmą. Dlatego też, aby poprawić retencję pracowników, ograniczyć ich rotację i wzmocnić zaangażowanie tak ważna jest motywacja, która jest ściśle związana z nagradzaniem za wysiłek wkładany w pracę czy indywidualne osiągnięcia, ale też wiąże się z wewnętrznym systemem wartości, poczuciem sensu działania, dążeniem do rozwoju oraz potrzebą wpływu na organizację.

Wiele osób zadaje sobie jednak pytanie – czy da się w efektywny sposób nagradzać pracowników, kiedy firma dysponuje jedynie niewielkim budżetem na ten cel? Odpowiedź brzmi „tak” – zamiast drogich benefitów można zaoferować pracownikom nagrody w postaci wartości czy atutów firmy, które będą mogli swobodnie wykorzystać. O jakie wartości i atuty chodzi?                 

Podaruj to, czego nie da się kupić za żadne pieniądze

Mówi się, że czas to najcenniejsza rzecz, jaką można komuś podarować. Dlaczego więc miałbyś nie obdarować czasem swojego pracownika, którego chcesz nagrodzić? Idealnym sposobem na docenienie zaangażowania może być np. elastyczny czas pracy. Twoja organizacja nie poniesie kosztów, ale jednocześnie dasz pracownikowi wartość, jakiej nie kupi za żadne pieniądze – swobodę zarządzania swoim czasem.

Wielu twierdzi, że to szacunek i uznanie oraz dobra atmosfera w firmie są wartościami, które są siłą napędową ich zaangażowania w pracy. Są to również wartości, których nie da się nabyć za pieniądze. Szacunek zwierzchnika czy uznanie współpracownika lub zespołu wspierają nie tylko zaangażowanie w realizację obowiązków, ale też dzielenie się wiedzą, innowacyjność czy pomoc w adaptacji nowych członków zespołu.

Pokaż, że głos jednego pracownika ma znaczenie dla całej organizacji

Innym sposobem na nagrodzenie pracowników, który nie wymaga ze strony organizacji nakładu finansowego, jest umożliwienie im zabrania głosu w ważnych dla firmy sprawach. Uczestnictwo w spotkaniu, na którym firmowi decydenci rozmawiają o istotnych dla organizacji tematach oraz prawo głosowania w ważnych sprawach firmy mogą sprawić, że z jednej strony pracownik poczuje się doceniony, a z drugiej – będzie miał głębszą wiedzę o funkcjonowaniu swojej organizacji.

„Na naszych oczach zmieniają się pokolenia i ich aspiracje. Mniej kontroli – więcej zaufania, mniej ego – więcej współpracy, mniej autorytaryzmu – więcej komunikacji; to wszystko prowadzi do zwiększenia współdecydowania nie tylko w ważnych sprawach firmy, ale także w jej codziennym rozwoju. W ten sposób chęć sprawstwa, wpływu, budowanie relacji i poczucie sensu podnoszą poziom zmotywowania i poczucia odpowiedzialności osób angażujących się w każde firmowe przedsięwzięcie” – mówi Anna Streżyńska, CEO start-upu MC2 Innovations, który stworzył platformę Carrotspot służącą do zarządzania zaangażowaniem pracowników, a wcześniej m.in. Minister Cyfryzacji.

Wykorzystaj firmowe atuty

Każda organizacja posiada wiele rzeczy, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane do nagradzania pracowników, ale niewiele firm zdaje sobie z nich sprawę. Czy pomyślałeś kiedyś o tym, że nagrodą może być np. udostępnienie sali konferencyjnej na weekend? Taka sala, która w sobotę i tak przecież stoi pusta, mogłaby posłużyć pracownikowi jako miejsce do urządzenia urodzin dla dziecka czy zorganizowania przyjęcia z okazji imienin.

Twoja firma dysponuje służbowym autem? Jeśli tak, masz w swoich rękach kolejne narzędzie do nagradzania. Twój pracownik świetnie spisał się przy ostatnim projekcie? Możesz na weekend obdarować go służbowym autem, którym będzie mógł się wybrać na zasłużony wypoczynek za miasto.

„Nazywamy to »gospodarką bezodpadową« firmy. Zasoby organizacji w chwilach, gdy ta z nich nie korzysta dla swojego podstawowego celu istnienia, czyli robienia biznesu, są znakomitym sposobem na dzielenie się wypracowanym majątkiem z pracownikami, którzy wnieśli w pomyślność firmy znaczący wkład. W ten sposób mówimy: nasza pomyślność jest Twoją pomyślnością. Określenie »gospodarka bezodpadowa« oznacza po prostu przejście na taką gospodarkę firmową, w której wartość zasobów, materiałów i produktów w organizacji jest utrzymywana i wykorzystywana tak intensywnie, powszechnie i długoterminowo, jak to możliwe, a ignorowanie potrzeb społeczności i marnotrawstwo ograniczone do minimum” – wyjaśnia Arkadiusz Szczebiot, CTO MC2 Innovations, który poprzednio m.in. kierował Pionem IT w Ministerstwie Cyfryzacji.

Zadbaj o zwiększenie komfortu pracy

Czasem wystarczy bardzo niewiele, aby Twój pracownik poczuł się doceniony. Jeśli Twoja organizacja posiada nieliczne miejsca parkingowe, to zamiast losować, kto będzie mógł z nich korzystać w danym miesiącu, warto potraktować je jako benefit, którym firma obdaruje najbardziej zaangażowanych pracowników.

Inną niepozorną, choć jednocześnie poprawiającą komfort pracy nagrodą może być np. zmiana biurka na to, które znajduje się bliżej okna. Jednej osobie może się wydawać, że to niewiele, ale już inna będzie z takiej nagrody od pracodawcy zadowolona.

Gdy pracownik prowadzi jakiś ważny, absorbujący go projekt, wyrazem docenienia ze strony pracodawcy będzie przyznanie mu asystenta – merytorycznego albo wprost przeciwnie, takiego który zajmie się prywatnymi sprawami pracownika: wykupieniem lekarstw, zapełnieniem lodówki czy wyprowadzeniem psa.

„Mówi się, że motywowanie wewnętrzne, oparte na wartościach oraz autonomicznych decyzjach pracownika, możliwe jest po zaspokojeniu potrzeby bezpieczeństwa ekonomicznego i fizycznego. W idealnym świecie taka powinna być kolejność. Jako właściciel i szef startupu widzę jednak, jak duże kompromisy w tej sprawie potrafią dobrowolnie akceptować osoby, które – co ważne, mając wybór, podejmują ryzyko odłożenia w czasie spełnienia motywacji materialnych na rzecz satysfakcji płynącej z tworzenia innowacji czy ciekawego biznesowego przedsięwzięcia. Pracownicy i współpracownicy też mogą mieć w tej satysfakcji swój udział, jeśli ich potrzeby zawodowe i życiowe jako indywidualnych osób będą dostrzegane,  szanowane i uwzględniane przez pracodawcę. Komfortowe miejsce pracy, które bez trudu wpasowuje się w nasze życie, to miejsce, gdzie możemy dostosowywać rytm naszej aktywności zawodowej do aktywności i dynamiki naszego ludzkiego losu” – podkreśla Anna Streżyńska.

Kluczem do sukcesu w nagradzaniu jest więc dobór odpowiednich motywatorów, ale także systemu dodatkowych świadczeń i usług zapewnianych przez pracodawcę, do indywidualnych i w danym momencie aktualnych potrzeb pracowników. Każdego może motywować coś innego, dlatego należy zadbać o to, aby pracownicy otrzymywali nagrody, które realnie wpłyną na poczucie ich dobrostanu w firmie i ich zaangażowanie.