„Nie staraj się zostać człowiekiem sukcesu, lecz człowiekiem wartościowym” to słowa Alberta Einsteina. I mimo, że odnoszą się do człowieka, znajdują duże odzwierciedlenie w biznesie. Pewnie nieraz słyszeliście “Rób to co kochasz, a pieniądze przyjdą same”.

Przysłowia mają to do siebie, że są oparte na prawdziwych doświadczeniach. Z reguły tak się właśnie dzieje, że jeśli skupiamy się na dostarczeniu klientowi wartości zamiast na wynikach, znacznie zwiększamy swoje szanse na sukces. A największe sukcesy osiągają zespoły, które oprócz dostarczania wartości klientowi, posiadają swój własny system wartości, o który wspólnie dbają.

MBV - Managing by Values - czyli Zarządzanie przez Wartości to model charakteryzujący współczesne organizacje, tworząc ramę dla nowoczesnych liderów i menedżerów. Opiera się na pięciu podstawowych elementach: misji, wizji, wartościach, strategii i kulturze organizacyjnej.

Obecnie posiadanie przez firmę jasno określonej wizji, misji i celów, koncentracja na kluczowych wartościach i ich zgodność z celami staje się standardem w biznesie. Istotne jednak, jak te wartości powstają na poziomie organizacji, jak są przekazywane i jaki stosunek do nich mają Ci, którzy tworzą organizację, czyli pracownicy i zespoły. A także to, na ile wartości i potrzeby zespołów są spójne z celami i wartościami organizacji.

Od czego zacząć?

W pracy z zespołem pomocne z pewnością będą narzędzia coachingowe. Coaching jest procesem, który wspierając wartości organizacyjne, pomaga pracownikom się rozwijać, wydobywać ich talenty, odblokować potencjał, doprowadzić do pozytywnej zmiany.

Pozwala na stworzenie przez zespół swojego własnego systemu wartości, zestawienia go z hierarchią wartości organizacji, dotarcia do potrzeb poszczególnych członków zespołu. Relacje w zespole się pogłębiają, jak i zwiększa się poczucie przynależności i wzajemnej odpowiedzialności. Co za tym idzie, wzrasta motywacja do pracy, zwiększa się kreatywność i innowacyjność zespołów, a także samodzielność i decyzyjność ich członków. To wszystko przyczynia się do zwiększenia efektywności zespołu i przekłada na wyniki pracy.

W zależności od panujących relacji i roli, jaką pełni lider zespołu, coaching może być prowadzony przez osobę z zewnątrz lub też lider może wykorzystywać pewne narzędzia coachingowe w zarządzaniu swoim zespołem.

Przykładowe ćwiczenie- Koło wartości zespołu

To ćwiczenie może być bardzo cennym narzędziem w budowaniu relacji w zespole i to długoterminowo. Jest bowiem czymś, do czego zespół może wracać co jakiś czas i weryfikować, co się udało, gdzie jest lepiej, co jeszcze jest do zrobienia.
To, co bardzo ważne przed rozpoczęciem ćwiczenia to przede wszystkim weryfikacja, czy dany zespół jest gotowy na rozmawianie o wartościach otwarcie. Jeśli w zespole jest konflikt, zrezygnuj z przeprowadzenia tego ćwiczenia. Będzie ono dobre dla zespołów, które fazę konfliktu mają za sobą i bardziej wartościowe dla zespołów, które już jakiś czas ze sobą pracują.

Krok I. Diagnoza wartości członków zespołu

Poproś każdego członka zespołu o wypisanie na kartkach 3 wartości, które są dla niego kluczowe w tym zespole. To mogą być wartości, które już są i z których jest zadowolony, bądź chciałby je wzmocnić. Ale mogą to być też wartości, których jeszcze w zespole nie ma, a chciałby żeby się znalazły.
Niektórzy pracownicy mogą mieć problem z nazwaniem wartości. Wtedy pomocne będzie użycie kart wartości, np. Values Poker. Możesz przed rozpoczęciem ćwiczenia rozłożyć karty wartości na stole/ziemi i poprosić członków zespołu o wybranie 3 kart wartości zamiast wypisywania ich na kartkach.

Krok II. Wybranie wartości zespołowych

Teraz poproś każdego członka zespołu o podzielenie się wybranymi/wypisanymi wartościami. Następnie wybierzcie wspólnie te wartości, które się powtarzają. Zapisz je w widocznym miejscu. Wypisując każdą z wartości, pytaj cały zespół, czy zgadza się z jej wyborem.
Mając już wypisane wartości powtarzalne, zapytaj jakie jeszcze chcieliby dodać do stworzenia zestawu najważniejszych dla całego zespołu wartości, które chcieliby żeby były widoczne/odczuwalne na co dzień w pracy.

Krok III. Stworzenie koła wartości zespołu

Narysuj duże koło. Podziel koło na tyle części ile wartości wybrał zespół. Na obrzeżach koła wypisz wartości i każdą podziel na 10 pól - w skali od 1-10.
Teraz po kolei zatrzymuj się wraz z zespołem przy każdej wartości i pytaj na ile są z niej zadowoleni.
Poproś, aby każdy w tym samym momencie wskazał ilość na palcach, a Ty na głos odczytaj ilości wskazane przez członków zespołu.
Teraz wspólnymi siłami i dyskusją, może być też poprzez wyciągnięcie średniej z ocen, zespół razem wskazuje liczbę, na ile z danej wartości jest zadowolony. Gdy wszystkie wartości będą miały swoją ocenę w skali, można to zaznaczyć na kole np. poprzez zakreślenie pola. Dzięki temu powstanie coś w rodzaju pajęczyny, jasny obraz które obszary są zaspokojone, a które wymagają poprawy.

Krok IV. Plan działania

Teraz czas na opracowanie przez zespół planu działania. Poproś zespół o wybranie jednej wartości, od której chcą zacząć (dobrze, gdyby to była wartość, w obszarze której pozytywna zmiana pociągnie za sobą w górę inne wartości).
Po jej wyborze wspierające będą pytania coachingowe np.:

Jakie macie potrzeby w kontekście tej wartości?
Co chcielibyście, żeby się zmieniło?
Co możecie zacząć robić, aby ta wartość się pojawiła/wzmocniła?
Od czego zaczniecie?
Co małego może zrobić każdy z Was, żeby poczucie tej wartości w zespole wzrosło?

Krok V. Ewaluacja

Wspaniale byłoby, gdyby zespół miał dostęp do swojego koła wartości, np. żeby koło wisiało gdzieś w biurze. A jeszcze lepiej, gdyby co jakiś czas, co miesiąc, kwartał, czy nawet pół roku udało się powrócić do ćwiczenia i sprawdzić, co się udało zrobić w każdym obszarze. I stworzyć kolejny plan rozwoju na nadchodzące miesiące.

...

Koło wartości to jedno z ćwiczeń, które może być wspierające przy zarządzaniu zespołem przez wartości. Pomoże zintegrować zespół i zwiększyć motywację do pracy i poczucie wspólnoty. Jeśli czujesz, że Twój zespół nie jest gotowy na to ćwiczenie zacznij od czegoś bezpieczniejszego. Zespół może stworzyć  tablicę wartości zespołu poprzez przyczepienie do niej zdjęć lub kart, które obrazują jaką wartość wnosi każdy z pracowników do zespołu. Tablica pozwala zespołowi zobaczyć, jakich wartości w zespole jeszcze brakuje, co może być pomocne przy rekrutacji nowych osób do zespołu. Takie ćwiczenia mogą być niezwykle pomocne dla liderów/menedżerów, jednak są jedynie wspierające. Proces zarządzania bez spójności zachowań i coachingowego podejścia do pracowników na co dzień może nie przynieść pożądanego rezultatu. Życzę Wam zatem spójności działań w zarządzaniu i powodzenia w tworzeniu wartościowych zespołów.