Studium przypadku zamiennie nazywane case study, na salach szkoleniowych jest wykorzystywane od dawna. Prawidłowo i rzetelnie przeprowadzone przynosi wiele korzyści uczestnikom szkolenia. Wpływa na rozwój umiejętności, poszerzenie wiedzy czy zmiany postaw.

Źródła powstania metody

Metoda, została zastosowana po raz pierwszy w XIX wieku na wydziale prawa (Law School) Uniwersytetu Harvarda. Jej pierwsze zastosowanie miało na celu sprawdzenie wiedzy studentów oraz umiejętności zastosowania w praktyce.Od tego czasu analiza przypadku stała się coraz bardziej popularną metodą nauczania na wielu kierunkach studiów - głównie ekonomii, prawa i zarządzania. Z czasem pojawiła się na salach szkoleniowych, a następnie znalazła też zastosowanie w procesach rekrutacji i selekcji oraz Assessment/ Development Center. W tym artykule skupimy się głównie na zastosowaniu analizy przypadku w grupie szkoleniowej. Jednocześnie pragnę zaznaczyć, iż termin case study i studium przypadku będę używać równolegle, ponieważ w literaturze te pojęcia funkcjonują zamiennie.

Definicja pojęcia czyli czym jest case study

Metoda, prowadzona w grupie, ma charakter wielowymiarowy: społeczny, realistyczny, interaktywny, zależny i krytyczny. Zazwyczaj grupa zaangażowana w pracę nad studium przypadku musi ze sobą współpracować oraz jest aktywnie zaangażowana w poszukiwanie rozwiązań. Praca ma więc charakter interaktywny i krytyczny.
Case study opiera się przede wszystkim na poszukiwaniu alternatywnych rozwiązań, obserwacji i doświadczeniu. Jest to metoda aktywnego uczenia się na podstawie analizy symulowanych (case study fikcyjne), bądź rzeczywistych (case study autentyczne) sytuacji, wydarzeń czy procesów. Jego interpretacja jest też zależna od kontekstu, w jakim dokonuje się analizy.Stosując studium przypadku na sali szkoleniowej, trener wpływa na rozwój uczestników poprzez rozwój ich kompetencji poznawczych, emocjonalnych, społecznych czy komunikacyjnych. Za Pawłem Fortuną można wymienić następujące umiejętności rozwijane za pomocą tej metody: identyfikacja problemu, poszukiwanie, selekcja i organizacja informacji, twórcze myślenie, praca w grupie, podejmowanie decyzji, kompetencje komunikacyjne czy zarządzanie czasem. Dzięki zastosowaniu metody studium przypadku trener może z jednej strony sprawdzić wiedzę teoretyczną uczestników, a z drugiej sprawdzić ich umiejętności praktyczne. Działania grupy mogą być skupione na: diagnozie problemu, szukaniu nowych rozwiązań lub ocenie wybranych działań.

Fikcja czy rzeczywistość

Jak wspominałam, praca na sali może się opierać na przypadku autentycznym lub fikcyjnym. Opis przypadku autentycznego najczęściej bazuje na dokumentach firmy, filmach, artykułach czy biografiach. Dokonując analizy w tej sytuacji, grupa, może odnieść swoje przemyślenia do rzeczywistej sytuacji. Daje to możliwość pewnej weryfikacji przyjętych rozwiązań.Fikcyjne studium przypadku stanowi wyzwanie dla trenera, który podejmuje się jego napisania. Na pewno dużym plusem takiej sytuacji jest pełna kontrola nad kreowaniem sytuacji. Trener może dostosować przypadek do specyfiki firmy, dla której będzie prowadził szkolenie. Oparcie case study na realnych sytuacjach z życia organizacji jest z jednej strony cenne dla uczestników szkolenia (realizm). Z drugiej strony buduje autorytet samego trenera, który pokazuje swój profesjonalizm i potrafi dostosować przypadek do specyfiki organizacji. Trener, który nie boi się tworzyć samodzielnie case study unika rutyny w swojej pracy.

Plusy metody – czyli kiedy stosować?

Studium przypadku jako metoda ma szerokie zastosowanie na sali szkoleniowej. Uczestnicy uczą się nowych umiejętności w ciekawy i angażujący sposób. Jednocześnie trener może włączyć w pracę grupy inne metody np. dyskusję czy burzę mózgów. Jest to metoda dająca możliwość testowania wiedzy i umiejetności w bezpiecznych warunkach sali szkoleniowej, bez konsekwencji. Pozwala uczestnikom konfrontować swoje wybory z wyborami innych – prowokuje dyskusję i wymianę zdań. Pobudza aktywność i twórczość grupy.

Minusy – co może pójść nie tak?

Metoda wymaga dobrego przygotowania ze strony trenera – zarówno jeśli chodzi o sam opis przypadku, jak i prowadzenie ćwiczenia. Niezależnie czy wybierzemy case study fikcyjne czy rzeczywiste, musimy być bardzo dobrze przygotowani na szczegółowe pytania uczestników szkolenia. Opis przypadku nie może być zbyt długi czy szczegółowy, jednocześnie nie może w nim zabraknąć kluczowych informacji. Minusem jest również to, że nie możemy zweryfikować wypracowanych rozwiązań – jedynie poddać je dyskusji i analizie.

...

Pomimo upływu wielu lat od zastosowania metody studium przypadku po raz pierwszy, jest ona nadal chętnie wykorzystywana zarówno na salach szkoleniowych, jak i akademickich. Case study jest z pewnością metodą godną polecenia. Dobrze opisane i przeprowadzone przynosi wiele korzyści uczestnikom szkoleń, a trenerowi daje wiele swobody i satysfakcji.

Bibliografia:
Trener skuteczny” Andrzej Niemczyk, Diffin Warszawa 2012
„Metoda studium przypadku w edukacji biznesowej”, redakcja: Philip Ammerman, Aleksandra Gaweł, Maciej Pietrzykowski, Rasa Rauktienė, Trevor Williamson, Boguckie Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2012
„Studium przypadku w praktyce szkoleniowej” Paweł Fortuna, GWP , Sopot 2010
„Podręcznik trenera” Sławomir Jarmuż, Tomasz Witkowski, Biblioteka Moderatora 2004