Pierwsze spotkanie coacha z klientem ma przede wszystkim charakter ... zapoznawczy. Nie do końca pewnie szczęśliwe jest porównanie do pierwszej randki, ale myślę, że pewne elementy są tu wspólne: niepewność, ciekawość drugiej osoby czy budowanie nowej relacji.
Każda ze stron w relacji coachingowej ma swoje oczekiwania i cała sztuka polega na tym, aby podczas pierwszej (wstępnej) sesji te oczekiwania odkryć i dookreślić. Wtedy jest szansa, że praca rozpocznie się płynnie i w pozytywnej atmosferze.
Definicja coachingu
Idealna sytuacja to taka, kiedy klient jest dokładnie zorientowany w tym, czym jest coaching i jak wygląda praca z coachem. Bardzo często jednak zdarza się, że po drugiej stronie siedzi osoba niezorientowana w temacie lub wysłana na coaching przypadkiem. W takiej sytuacji pierwszym zadaniem coacha jest przede wszystkim przedstawienie definicji coachingu i podstawowych zasad pracy. Bez tego kroku, dalsza praca w zasadzie nie ma sensu i jest dla obu stron stratą czasu.
Zbudowanie relacji
Nie każdy coach może pracować z każdym klientem. Podczas pierwszej sesji zaczyna się współtworzenie relacji, nad którą powinny pracować obie zaangażowane w proces osoby – zarówno coach jak i klient. Może się jednak zdarzyć, że nie uda się jej zbudować. Przyczyny mogą być różne m.in różnice charakterów, odmienne poglądy czy wyznawane wartości. W takiej sytuacji trzeba po prostu zrezygnować z dalszej pracy.
Jednak jeśli na pierwszej sesji, wydaje wam się, że mówiąc potocznie rozmowa jest „kwadratowa” – nie poddawajcie się i nie rezygnujcie. Relacja coachingowa, jak każda inna, wymaga czasu i zaangażowania. Najczęściej już na drugiej sesji jest zupełnie inaczej. Po przełamaniu pierwszych lodów, coach może rozpocząć proces budowania zaufania i poczucia bezpieczeństwa swojego klienta a klient zaczyna się otwierać na relację. Tylko klient czujący się bezpiecznie w relacji – szczerze przedstawi swoją sytuację, poglądy czy obawy.
Kontrakt
Według ICF (International Coach Federation), uzgodnienie kontraktu coachingowego to jeden z ważnych elementów składających się na kluczowe kompetencje coacha. Definicja brzmi następująco:
„Uzgodnienie kontraktu coachingu – umiejętność zrozumienia potrzeb danej interakcji coachingowej oraz umiejętność doprowadzenia do zawarcia z klientem umowy w zakresie przebiegu procesu coachingu oraz zasad współpracy klienta i coacha”
Co kontrakt powinien zawierać? Podstawowe punkty są stałe:
- kwestie organizacyjne – godziny i terminy spotkań, czas trwania sesji, zasady płatności, sposób kontaktu (telefon, mail) itp.,
- podkreślona zasada poufności,
- zasady pracy i podkreślenie odpowiedzialności za proces (coach) i odpowiedzialności za rezultaty (klient).
Dobrym rozwiązaniem jest sporządzanie kontraktu w formie pisemnej – do podpisu dla obu stron. Kontrakt w takiej formie staje się formalną umową pomiędzy coachem a klientem.
Nastawienie czyli oczekiwania
Klient przychodzi na spotkanie z coachem z pewnym nastawieniem – czegoś oczekuje, najczęściej zmiany w swoim życiu. Jeśli nie jest zorientowany, na czym polega praca w coachingu – może oczekiwać od coacha gotowych rozwiązań, dobrych rad czy terapii. A nawet czasem... cudu. Dlatego tak ważne jest, aby na samym początku wspólnej pracy określić, czego klient potrzebuje, czego oczekuje od coacha oraz co coach może zaoferować.
Budowanie świadomości
Czyli za ICF: “umiejętność integracji i właściwej oceny wielu różnych źródeł informacji oraz przedstawiania interpretacji, które pomagają klientowi poszerzać świadomość, a tym samym osiągnąć uzgodnione rezultaty”. Niezwykle ważna umiejętność coacha, pozwalająca wyjść poza opowieść klienta – pomagająca przejść dalej na wyższy poziom świadomości własnych potrzeb i celów.
Zmiana
Sama decyzja o spotkaniu z coachem, to bardzo często dla klienta pierwszy krok na drodze do zmiany w życiu (zawodowym lub prywatnym). Klient często używa słów w rodzaju: „muszę“, „powinienem“, „takie są oczekiwania“. W takim przypadku rolą coacha jest odkrycie prawdziwych potrzeb i doprecyzowanie celu zgodnie z potrzebami klienta a nie jego otoczenia. Zmiana to również wyjście poza własną strefę komfortu. Coach wspiera klienta w tym procesie, pomaga zrozumieć kolejne etapy tej zmiany, uświadamia ich rolę.
Cel
Cel to określenie kierunku wspólnej pracy. Czasem zostaje wprost postawiony przez klienta na pierwszej sesji, ale równie często ulega potem zmianie. Związane jest to właśnie z budowaniem świadomości klienta czy dokładnym określeniem swoich oczekiwań podczas procesu coachingowego. Dobrze o tym pamiętać i spokojnie dać klientowi przestrzeń na poszukiwania swojej drogi. W tym wypadku rola coacha to pomoc w doprecyzowaniu celu na przykład narzędziami typu: SMART czy siatka celów.
...
Mówi się, że pierwsze wrażenie jest ważne, bo nigdy już nie zrobimy drugiego pierwszego wrażenia. Wydaje się, że jest w tym stwierdzeniu ziarenko prawdy, również w odniesieniu do coachingu. Jeśli na pierwszym spotkaniu nie przekonamy klienta do tej metody pracy, może się zrazić i nigdy z niej już nie skorzystać. Dlatego warto dobrze przygotować się do tego pierwszego spotkania, w taki sposób, żeby było początkiem wspaniałej, coachingowej przygody dla obu stron.