Dobry pracownik to skarb. Wielu pracodawców stara się zatrzymać pracowników w firmie za pomocą bonusów. Wprowadzenie opieki medycznej, możliwości korzystania z zajęć sportowych, telefonu czy samochodu służbowego, szkoleń zwiększa atrakcyjność wynagrodzenia. Świadczenia dodatkowe są również najbardziej pożądane wśród pracowników, którzy jeszcze nie otrzymują benefitów.

Jedną z form takiego benefitu pracowniczego są karty sportowe. Istnieją dwie możliwości uregulowania tego zagadnienia u pracodawcy, w zależności od sposobu finansowania świadczenia:

• Karty sportowe finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalych
• Karty sportowe finansowane przez pracodawcę ze specjalnego funduszy, np. nazwanego pulą Wellness.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (zfśs)

Nieodzownym jest w tej sytuacji, aby pracodawca tworzył taki fundusz.  Dla przypomnienia zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest instytucją, która ma łagodzić różnice w poziomie życia pracowników i ich rodzin. Jest wyrazem funkcji społecznej zakładu pracy. Jej adresatami zaś nie są tylko pracownicy, ale rodziny o najniższych dochodach. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z zfśs oraz zasady przeznaczania środków na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie funduszu. Regulamin, jako akt oparty na ustawie, stanowi źródło prawa pracy - akt o charakterze normatywnym, ustanawiający prawa i obowiązki, które mogą być egzekwowane przez uprawnione podmioty. W konsekwencji świadczeniem socjalnym z zfśs będzie tylko taka pomoc, którą przewiduje obowiązujący u danego pracodawcy regulamin.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zfśs uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs. To prowadzi do ograniczenia swobody regulacji w regulaminie zfśs zasad przyznawania indywidualnych świadczeń. W rezultacie przyjmuje się, że świadczenia wypłacone przez pracodawcę z pominięciem owej zasady podstawowej nie mogą być ocenione – w sensie prawnym – jako świadczenia socjalne, a jeżeli tak, to nie mogą korzystać z uprawnień przyznanych tym świadczeniom przez system ubezpieczeń społecznych. Uzależnienie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs wypłacanych z tego funduszu świadczeń oznacza, że przyznawanie świadczeń ogółowi zatrudnionych w tej samej wysokości jest wykluczone. Zasada „każdemu po równo” pozostaje bezsprzecznie w opozycji do kryterium socjalnego. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ZFŚS środki funduszu są przeznaczone m.in. na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu, a więc m.in. pracowników i ich rodzin.

Działalność socjalna

To usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (art. 2 ustawy). Pracodawca w zakresie usług sportowo-rekreacyjnych może świadczyć je sam, jeśli posiada takie możliwości, lub może kupować je w podmiotach zewnętrznych. Ta druga opcja jest realizowana poprzez zakup usługi w formie wejściówek czy abonamentów (imiennych lub otwartych) uprawniających do korzystania z usług jednego podmiotu, np. siłowni obok zakładu pracy, lub poprzez zakup kart sportowych, które umożliwiają ich posiadaczom korzystanie z wielu obiektów sportowo-rekreacyjnych na terenie kraju.
W obecnym stanie prawnym wydatki związane z zakupem karty sportowej mogą być sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Taki bonus dla pracownika w postaci karty sportowej może być przynajmniej w części nieopodatkowany – istnieje możliwość zwolnienia z podatku, gdy firma funduje kartę z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z daniny są świadczenia pieniężne i rzeczowe sfinansowane w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Warunkiem jest aby dofinansowanie z funduszu było zgodne z jego regulaminem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i mieściło się w granicach działalności socjalnej - wówczas pracodawca nie musi doliczać wartości świadczenia do wynagrodzenia pracownika ani potrącać od niego zaliczek.

Całkowite finansowanie ze środków zfśs

Sposób finansowania kart dla pracowników i ich rodzin zależy od postanowień regulaminu funduszu obowiązującego w firmie. Pracodawca może kupić wszystkim pracownikom i ich rodzinom karty imienne i udostępnić je nieodpłatnie. Takie świadczenie generuje przychód dla pracownika, który jest przychodem wolnym od podatku dochodowego do 380 zł limitu w roku podatkowych (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to jest zwolnione od składek ZUS i zdrowotnej (par. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego).

Partycypacja pracownika

Pracodawca może zdecydować w regulaminie, by pracownicy współfinansowali zakup swojej karty i np. w całości finansowali karty dla osób niebędących pracownikami zakładu pracy. W zależności od opcji, która obowiązuje w zakładzie pracy, należy pamiętać o art. 8 ustawy o zfśs podczas układania regulaminu zfśs i przydzielania świadczeń z zfśs. Art. 8 ust. 1 ustawy stanowi generalną zasadę przyznawania świadczeń z zfśs. Jak napisano powyżej przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. A więc pracodawca, przyznając świadczenie w postaci karty sportowej i współfinansując je, powinien uwzględnić sytuację życiową, rodzinną i materialną osoby, która chce skorzystać z takiej karty. Wskazane jest, by zróżnicować przyznawane świadczenia przez np. zróżnicowanie dopłat do kart w zależności od sytuacji socjalnej pracownika i jego rodziny, którą pracodawca może ocenić na podstawie składanych oświadczeń. Kryterium, według którego pracodawca ocenia tę sytuację (przychód, dochód, dochód netto wg deklaracji PIT na członka rodziny), częstotliwość i formę oświadczenia o sytuacji pracownika, powinien określać regulamin zfśs.
Jeżeli pracodawca zechce dokonać zakupu kart dla swoich pracowników musi sprawdzić zapisy obowiązującego w regulaminu zfśs. Wskazać należy, iż świadczenia wypłacone wprawdzie z funduszu, lecz nie na warunkach wynikających z regulaminu, nie mogą zostać uznane za świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs.

Pula Wellness

Karty sportowe finansowane przez pracodawcę ze specjalnego funduszy, np. nazwanego pulą Wellness to na pewno mniej skomplikowana forma przyznania pracownikowi takiej karty. Nie wiąże się z zapisami w zfśs, pamiętaniu o limicie nieopodatkowanej kwoty ect. Jak to działa? Pracownik płaci połowę składki, druga połowę pokrywa pracodawca. A od tego co pokrywa pracodawca (co jest przychodem pracownika) pracownik pokrywa podatek 18% lub 32% (w zależności od przedziału, w którym znajdują się jego przychody). Natomiast jeżeli Pracownik wykupił sobie kartę dla kogoś z rodziny to pokrywa opłatę w całości i pracodawca już nie partycypuje w tych opłatach. Wszystkie te opłaty są ściągane z wynagrodzenia.

…

Jeżeli pracodawca zdecyduje się na finansowanie kart sportowych dla pracowników przepisy praca pozostawiają mu wybór. Nie ulega wątpliwości, że pierwsza propozycja jest korzystniejsza dla pracownika, dla Spółki natomiast bardziej wymagająca – pociąga za sobą odpowiednie zapisy z regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 Nr 21, poz. 94 )
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U.96.70.335 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350 z późn. zm.)