Mobbing to działania lub zachowania skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu. To może skutkować wywołaniem u pracownika zaniżonej oceny przydatności zawodowej i powoduje poniżenie lub ośmieszenie albo też izolowanie lub wyeliminowanie go z zespołu współpracowników.
To zjawisko patologiczne, które może wystąpić w każdym miejscu pracy. Dlatego na pracodawcy ciąży powinność przeciwdziałania mobbingowi, która została przez ustawodawcę zakwalifikowana jako jeden z jego podstawowych obowiązków.
Obowiązek
Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi oznacza nie tylko konieczność powstrzymywania się od działań mobbingowych wobec zatrudnionych pracowników, ale także nakaz podjęcia działań, które przyczynią się do skutecznego zapobiegania powstawaniu tego zjawiska w miejscu pracy. Należy zauważyć, że obowiązek przeciwdziałania mobbingowi polega na starannym działaniu. Dlatego pracodawca może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli w postępowaniu mającym za przedmiot jego odpowiedzialność z tego tytułu wykaże, że podjął właściwe działania mające na celu przeciwdziałanie mobbingowi, które z obiektywnego punktu widzenia odznaczały się potencjalną skutecznością.
Jak przeciwdziałać mobingowi?
Do takich działań zalicza się m.in. organizowanie dla pracowników szkoleń mających uświadomić pracownikom czym jest mobbing, jak go właściwe zidentyfikować, co robić, gdy jest się świadkiem lub ofiarą mobbingu oraz jakie mobbing niesie ze sobą niebezpieczeństwa i konsekwencje. Innym rekomendowanym rozwiązaniem jest wdrożenie tzw. procedury antymobbingowej, która umożliwi wczesne wykrycie tego zjawiska. Procedura taka powinna zawierać przede wszystkim uregulowanie zasad zgłaszania przez pracowników niewłaściwych w ich ocenie zachowań, które mogą być uznane za mobbing (np. skarga, zawiadomienie e-mailowe lub telefoniczne), a także ustalenie zasad powoływania zespołu ds. przeciwdziałania mobbingowi oraz przeprowadzania w tym zakresie postępowania wyjaśniającego. Procedura powinna być znana wszystkim pracownikom. Fakt zapoznania się z procedurą antymobbingową przez każdego z pracowników powinien być potwierdzony stosownym oświadczeniem. Warto nawet przeprowadzić specjalne szkolenia dla pracowników poświęcone omówieniu właśnie tej procedury.
Środki
Dobór właściwych środków zależy oczywiście od konkretnego pracodawcy i rodzaju wykonywanej pracy. Przykładowo wielkość pracodawcy przekłada się na charakter i ilość interakcji między pracownikami, co jednocześnie pozwala oszacować ryzyko wystąpienia działań mobbingowych. Wprowadzenie odpowiednich środków prewencyjnych na wypadek wystąpienia potencjalnych nadużyć jest podstawowym elementem, który może pomóc pracodawcy uniknąć odpowiedzialności za mobbing. Jeśli pomimo wdrożenia odpowiednich procedur w miejscu pracy doszło do mobbingu, oznacza to, że mobbowany pracownik nie skorzystał z możliwości zgłaszania nadużyć określonych w procedurze antymobbingowej albo osoba będąca mobberem naruszyła obowiązki pracownicze. Działała intencjonalnie wbrew przyjętym regułom lub też miały miejsce oba ze wskazanych zdarzeń. Za tego rodzaju działania pracodawca nie może ponosić odpowiedzialności w ramach regulacji art. 943 § 1 KP, a do odpowiedzialności za to zjawisko pociągnięty powinien być jedynie jego sprawca.
...
Niezależnie od tego, jaki głos podejmiemy w powszechnej dyskusji, jakie są granice mobbingu i czy mobbing w polskich firmach jest codziennością, czy zjawiskiem marginalnym, ważne, aby do takich zachowań jako pracodawca lub bezpośredni świadek zdarzenia nie dopuszczać. Procedura antymobbingowa wprowadzona w firmie uświadomi pracownikom, że pracodawca nie dopuszcza i nie toleruje tego rodzaju działań oraz podejmie odpowiednie kroki i środki w stosunku do sprawcy.
