Stres w pracy – przyjaciel czy wróg?

Zarządzanie, Czytelnia

Szacuje się, że powodem nawet  50 – 60% zwolnień może być wysoki poziom stresu związany z pracą. Oczywiście na wiele przyczyn stresu nie mamy wpływu, ale na zaskakująco wiele mamy i sami możemy zmniejszyć jego wrogie dla nas oddziaływanie.


Tak dużo dzieje się tak szybko. Tempo życia i pracy zwiększyło się i będzie się zwiększać coraz bardziej. Lista obowiazków wydłuża się, zamiast skracać. W napiętym już planie zajęć pojawiają się nowe wymagania. Powodują one stres. Czy to dobrze czy źle? Czy stres jest naszym przyjacielem czy wrogiem? Odpowiedż , jak zwykle bywa, nie jest jednoznaczna. Z jednej strony stres potrzebny jest, aby motywować nas do stawiania czoła wyzwaniom. Jest to tzw. stres optymalny lub wspierający. Jest to rodzaj stresu, który jest naszym przyjacielem. Gorzej, gdy nowe wymagania pojawiają się zbyt często, trwają długo i są tak duże, że przekraczają nasze możliwości. Taki stres staje sie naszym wrogiem.

 Od czego to zależy?

Wszystko jest uzależnione od poziomu natężenia stresu i jego czasu trwania. Jest pewien poziom stresu, który powoduje, że motywujemy się do działania. W stanie odprężenia (bardzo potrzebnym) trudno nam zabrać się za pracę. Natomiast, gdy pojawia się stres, zaczyna rosnąć napięcie. Wówczas jesteśmy gotowi do działania, aktywni, skupieni na celu. Zgodnie z tzw. pierwszym prawem Yerkesa-Dodsona zależność między pobudzeniem (stresem) a efektywnością naszego działania jest krzywoliniowa. Oznacza to, że istnieje poziom stresu nie za niski i nie za wysoki, który powoduje nasze najefektywniejsze działanie. Gdy wymagania w pracy są dostosowane do możliwości człowieka, posiada on odpowiednią wiedzę, umiejętności i może korzystać z pomocy innych osób - problemy  zostają rozwiązane i stres ustępuje. Odczuwamy satysfakcję i jest nam łatwiej stawiać czoła kolejnym zadaniom. Taki stres  jest naszym przyjacielem.

Często jednak zdarza się się, że nie posiadamy wiedzy, umiejętności lub wsparcia innych osób potrzebnego do radzenia sobie z zadaniami. Wtedy znajdujemy się w stanie ciągłego napięcia. Jeśli  taka sytuacja  utrzymuje się przez długi czas, zaczynamy tracić siły, odczuwać  zmęczenie i dolegliwości fizyczne. Jesteśmy niechętni działaniu, jakimkolwiek zmianom i dodatkowym obowiązkom. Gdy sytuacja przez dłuższy czas  nie ulega zmianie, z czasem może pojawić się także apatia, smutek, poczucie bezradności, utrata zaufania do samego siebie. Człowiek doświadczający takiego rodzaju stresu jest zdecydowanie mniej efektywny. Taki stres jest naszym wrogiem.

Jakie są przyczyny negatywnego, wrogiego stresu?

W  grudniu 2012 roku, na zlecenie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) przeprowadzono ogólnoeuropejskie badania sondażowe dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. W maju 2013 roku opublikowano wyniki reprezentatywne z 31 europejskich krajów. Pozwalają one rozpoznać przyczyny związane m.in. z występowaniem negatywnego stresu w miejscu pracy. Z opublikowanych przez EU-OSHA europejskiego sondażu  badań wynika, że w Polsce – podobnie jak w całej Europie – najczęstsze przyczyny negatywnego stresu związanego z pracą to:

  • reorganizacja pracy lub niepewność zatrudnienia – 84%
  • nadmierne obciążenie obowiązkami – 65%
  • brak jasności w sprawie ról i obowiązków – 59%
  • ograniczona możliwość wpływu na własne zasady pracy – 58%
  • padanie ofiarą niedopuszczalnych zachowań, takich jak mobbing – 57%

Powyższe dane mają daleko idące konsekwencje. Szacuje się, że powodem nawet  50 –60% zwolnień może być wysoki poziom stresu związany z pracą. Z tego samego sondażu wynika również , że 4 na 10 pracowników uważa, iż problem stresu nie jest właściwie rozwiązywany w ich miejscu pracy.Oczywiście na wiele przyczyn stresu nie mamy wpływu, ale na zaskakująco wiele mamy i sami możemy zmniejszyć jego wrogie dla nas oddziaływanie. Z mojego  kilkunastoletniego doświadczenia pracy, jako eksperta z zakresu efektywności pracy indywidualnej w korporacjach, przedsiębiorstwach i małych firmach jasno wynika, że można tym problemom , do pewnego stopnia, zaradzić. Można sprawić, aby wrogi stres stał się bardziej przyjazny. Stres w pracy nie omija nikogo. Każdego dnia są zadania, które powodują zbyt duży poziom stresu, który nas niszczy, jest naszym wrogiem. Warto jednak pamiętać, że są różne sposoby walki z negatywnymi działaniami stresu. Ich wprowadzenie szybko zaowocuje nie tylko większą efektywnością pracy, ale i satysfakcją z faktu, że “ujarzmiony” czas pracuje na naszą korzyść i na naszych warunkach.

Oto kilka rad

Zaczynaj dzień z pozytywnym nastawieniem: Twoje nastawienie na czekające Cię zadania ma bardzo duże znaczenie.
Rano zadaj sobie pytania:
"Jak brzmi powód, dla którego chciało mi się dzisiaj wstać z łóżka i ruszyć do działania?"
"W jaki sposób ten dzień może mnie przybliżyć do zrealizowania moich celów"
"W jaki sposób wyzwania, które przyniesie ze sobą ten dzień - mogę rozwiązać pozytywnie?"
Planuj swoją pracę : wykorzystuj kalendarz do zaplanowania pracy nad zadaniami długoterminowymi i strategicznymi. W ten sposób zmniejszysz liczbę zaległości i będziesz mieć większe  poczucie  “panowania” nad  pracą i mniejszy stres związany z zaległościami.
Wykonuj ważne zadania, w pierwszej kolejności. Nie odkładaj „na potem” czegoś, co i tak musisz zrobić i nie noś tego w tyle głowy przez cały dzień (lub kolejne dni) bo to obniża Twoją koncentrację i zwieksza poziom stresu.
Spróbuj  negocjować terminy zleconych Ci zadań
Jeśli uznasz, że termin na wykonanie zadania jest mało realny, zgłoś to na początku i jeżeli to możliwe uzgodnij z osobą zlecającą Ci zadanie opcję realną. Jeżeli termin nie jest do negocjacji (zadanie ważne/pilne), a Twój kalendarz jest napięty - zgłoś, że realizacja innego zadania na Twojej liście ulegnie w tej sytuacji przesunięciu i podaj nowy termin.
Rób przerwy
Traktuj przerwy nie jako stratę czasu, lecz możliwość odpoczynku. Rób regularne/częste, ale krótkie przerwy. W serii artykułów z cyklu „PRACUJ Z GŁOWĄ” skupimy się na omówieniu innych sposobów, które pozwolą nam zmniejszyć konsekwencje stresu związanego  z nadmiernym obciążeniem obowiązkami.
Podczas całego cyklu pokażę  umiejętności, które pozwolą na:

  • zrobienie więcej w krótszym czasie,
  • pogodzenie aktywności zawodowej z życiem prywatnym,
  • usystematyzowanie swojego działania i oszczędzanie czasu,
  • ustalenie, “co jest dla mnie ważne”.

...

Na koniec proponuję zrobić test. Zgodnie z własnymi odczuciami proszę postawić krzyżyk przy tej pozycji, która Państwa dotyczy. Jeśli choćby kilka punktów z poniższego zestawu, będzie zaznaczonych, to zapraszam do lektury kolejnych artykułów.
Złodzieje czasu: Mgliste cele, brak priorytetów/niejasne priorytety, próba wykonania wszystkiego naraz, niedostateczna znajomość zadań i czynności, niewłaściwy rozkład dnia, niezapowiedziani „goście”, nieumiejętność mówienia „nie”, brak samodyscypliny, niedoprowadzanie spraw do końca, odwracanie uwagi, hałas, głośne rozmowy, przerwy na niezaplanowane rozmowy telefoniczne, odkładanie pracy na później (zadań nielubianych, trudnych), chęć posiadania informacji o wszystkim, wykonywanie czynnosci/zadań za innych. Powyższe narzędzie pomoże zdefiniować obszary, których poprawa może w znaczący sposób zredukować poziom stresu w pracy i przyczynić się do bardziej efektywnego działania.

Drukuj artykuł
Katarzyna Faczyńska

Grupa Steps, Gdynia

Trener biznesu i trener rozwoju osobistego. Ponad 15 lat doświadczenia jako trener i konsultant specjalizujący się w obszarze efektywności osobistej i efektywności zespołów. Pracowała z najwyższą kadrą zarządzającą, menedżerami wszystkich szczebli, całymi zespołami oraz pracownikami w biurach i terenie. Pomogła zwiększyć efektywność osobistą kilku tysiącom Uczestników, w tym także w Holandii, Rumunii i na Słowacji, grupasteps.pl.

Newsletter

Wykorzystujemy pliki cookies.